Hieronder treft u het voorwoord van Johan Koskamp zoals het in het boek ‘PER SALDO, een komma verschil’ is verschenen. 

Lectori salutem,

Een boek uitbrengen dat ingaat op zowel je privé als zakelijk leven, is geen alledaagse zaak. En als je bedenkt hoe betrekkelijk het leven is, is het al helemaal de vraag of je hier wel aan moet beginnen.

Toch heeft de gedachte mij al jaren bezig gehouden. Ik wilde laten zien hoe de opbouw van de grossier Koskamp verweven is met de waarden en normen zoals die mij, maar zeker ook mijn opvolgers Liesbeth Koskamp en Bram Teun Koskamp, zijn ingegeven door onze Protestantse geloofsovertuiging. Ook mijn waardering voor mijn familie en medewerkers zou heel duidelijk tot uiting moeten komen.

Ik heb uiteindelijk toch besloten om het idee door te zetten. Begin 2011 ben ik begonnen aan het boek. Ik werd in mijn voornemen bevestigd toen ik VVD-prominent Hans Wiegel in 2012 bij de RKK in gesprek zag met Antoine Bodar. Ik heb al jaren grote bewondering voor Wiegel en volg hem altijd op de voet. Ook al is het op afstand. In het bewuste interview sprak Wiegel over zijn geloof en zijn normen en waarden. Fascinerend. In die tientallen minuten leerde je als kijker de persoon Wiegel en zijn drijfveren beter kennen dan in al die jaren dat je hem in actie zag en hij hier niet over sprak.

Er is een onwenselijke verruwing in de wereld aan de gang waarin waarden en normen geen rol meer lijken te spelen. Zo wordt er ook in het zakenleven nauwelijks gesproken over inhoudelijke standaarden zoals normen, waarden en geloof. Wiegel verwoordde het erg mooi in het desbetreffende interview: ‘Veel Nederlanders belijden het geloof achter de voordeur.’ Je wordt ook al snel onterecht in een hokje geplaatst als mensen weten dat je een bepaalde geloofsovertuiging hebt. In mijn ogen wordt alles wat uit de Bijbel komt, onnodig zwaar en beladen gemaakt.

Er zijn wel degelijk veel succesvolle ondernemers die vanuit sterke normen, waarden en een bepaalde geloofsovertuiging hun bedrijf voeren, maar veel boeken kon ik hier niet over vinden. Platte succesverhalen met zakelijke tips hebben de overhand. Dit betreur ik. Meer levensbeschouwelijke boeken kunnen juist veel houvast bieden aan andere ondernemers. Ik wil hier wel direct benadrukken dat ik vind dat het geloof op het werk niet de overhand moet hebben. Het is nadrukkelijk ‘bid én werk’.

We zouden een voorbeeld kunnen nemen aan mensen zoals Majoor Bosshardt en Barack Obama. Zij waren en zijn erg succesvol en zowel Bosshardt als Obama werk(t)en in hoge mate vanuit hun geloofsovertuiging. Deze beperk(t)en ze niet tot hun privédomein, maar betrokken én betrekken hun geloofsovertuiging ook op de maatschappij.

Dit boek is hopelijk een bescheiden aanzet tot meer reflectie en transparantie in het zakenleven over de eigen waarden en normen. Maar bovenal zou dit boek een steun kunnen zijn voor een ieder die er herkenning in vindt. Hoe dan ook kan iedereen nu lezen wat voor een inspiratiebron en houvast mijn geloof voor mijn familie en mij is geweest. Er komt duidelijk naar voren hoe ons geloof de koers van het Koskamp bedrijf nog altijd bepaalt. Het fundament van ons familiebedrijf is geënt op hele duidelijke overtuigingen, waarden en normen. Ik ben blij dat mijn opvolgers Liesbeth en Bram Teun deze met mij delen.

Het managementboek waar ik zelf het meeste aan heb gehad bij het opbouwen van de onderneming is zondermeer de Bijbel geweest. Ik vond er inspiratie en herkenning in. Ook boden de Bijbelteksten mij in het boek antwoorden op moeilijke vraagstukken. Ik heb daarom getracht bij het optekenen van mijn verhaal niet alleen mijn eigen herinneringen en die van vrienden, familie en enkele zakelijke relaties van vroeger centraal te stellen. Ook de Bijbelboeken ‘Spreuken’ en ‘Prediker’ komen prominent naar voren.

In het boek ‘Spreuken’ worden op allerlei vlakken praktische adviezen over het leven en moreel besef gegeven. Hoe ga je om met mensen in uiteenlopende situaties? Wat zijn goede manieren? Hoe belangrijk is eerlijkheid en betrouwbaarheid in het zakendoen? En wat is de juiste levenshouding? Bij dit alles staan bescheidenheid, geduld, mildheid en zorgvuldig gedrag voorop, terwijl we juist daarin vaak tekort schieten. Ook het ontzag voor God speelt een grote rol bij de vraag wat en wie wij zijn.

Het boek ‘Prediker’ behoort net als ‘Spreuken’ tot de wijsheidsliteratuur. Het wekt de indruk van een nabeschouwing door een wijze die het dagelijkse leven en de gang van zaken in de wereld goed heeft gevolgd en die tot de conclusie is gekomen dat alles ‘lucht en leegte’ is. Rijkdom, wijsheid, zakelijk succes, bekendheid en plezier, het heeft allemaal geen nut onder de zon.

Met dit boek probeer ik, nu ik ouder word, net als in het boek ‘Prediker’ terug te blikken op mijn leven en het ondernemerschap waarin ook ik heb gewikt en gewogen. Vandaar ook de titel van dit boek ‘Per Saldo’. In het merendeel van de hoofdstukken wordt stilgestaan bij de manier waarop ik, maar ook mijn opvolgers, zowel zakelijk als privé invulling geven aan enkele voor ons belangrijke Bijbelpassages. In deze Bijbelteksten staan vele tegenstrijdigheden en het zijn dus geen harde waarheden. Het is continu weer een uitdaging om in jezelf de juiste balans te vinden. Dit toont de inhoud van dit boek ook aan. Ik kan u hooguit tonen waarom ik de dingen heb gedaan zoals ik ze heb gedaan en zoals ik denk dat ze goed zijn. Uiteraard met alle tekortkomingen van dien.

De subtitel van dit boek luidt: ‘Een komma verschil’. Als het gaat om het belang van het geloof bij het maken van de juiste keuzes in het leven, dan maak ik namelijk altijd graag een vergelijking met de taalkundige komma. Dit leesteken is in de grammatica belangrijk om bijvoorbeeld de structuur van een zin te verduidelijken of om een verschil in betekenis aan te brengen. In het dagelijkse leven is die komma voor mij het geloof in De Schepper. Doordat ik geloof en vertrouwen in de Heer heb, zijn waarden en normen zoals eerlijkheid en naastenliefde voor mij van extra betekenis en plaats ik de komma dus in alles wat ik doe waarschijnlijk op andere plekken dan mensen die niet gelovig zijn. Aangezien dit uit het hart komt, gebeurt dit bij voorkeur op een heel vanzelfsprekende en daardoor bijna ongemerkte manier. Dit is ook bij een komma het geval. De kleine komma neem je ook bijna niet waar in zinnen en in bedragen, maar het effect kan gigantisch zijn. De komma maakt net als het geloof het verschil. De komma is dé plek waar de echte chemie ontstaat. En zo is het ook absoluut bij het geloof.

Ik wens u veel inspiratie en reflectie toe. Mocht u nog vragen hebben, dan hoor ik het graag!

Johan Koskamp

info@eenkommaverschil.nl